Bạn đã bao giờ tự hỏi điều gì tạo nên sự thanh tao, yên bình trong mỗi buổi trà đạo Nhật Bản? Ngoài nghi thức pha trà tỉ mỉ và hương vị matcha tinh tế, còn có một yếu tố quan trọng mà ít người biết đến: vườn Roji. Đây không chỉ là một lối đi thông thường, mà là "con đường" dẫn dắt tâm hồn người thưởng trà bước ra khỏi thế giới ồn ào để tìm về sự tĩnh lặng.
Roji: Hơn cả một lối đi
Trong tiếng Nhật, Roji (露地) có nghĩa là "mảnh đất phủ sương". Tên gọi này đã lột tả trọn vẹn vẻ đẹp thô sơ, mộc mạc của khu vườn. Roji là lối đi nhỏ dẫn từ cổng vào tới phòng trà (chashitsu). Không giống những khu vườn cảnh thông thường, Roji được thiết kế tối giản, hạn chế màu sắc rực rỡ và sự trang trí cầu kỳ. Tất cả nhằm mục đích giúp khách tham gia trà đạo có thể buông bỏ những lo toan bên ngoài và sẵn sàng đón nhận sự thanh tịnh.
Một khu vườn Roji truyền thống thường được chia thành hai phần:
-
Sotoro (Vườn ngoài): Phần này mang tính chất chuyển tiếp, với không gian rộng hơn và là nơi khách chờ đợi.
-
Uchiro (Vườn trong): Đây là khu vực thiêng liêng hơn, chỉ có lối đi lát đá thô mộc, bao quanh bởi rêu xanh, cây cỏ giản dị và những chiếc đèn lồng đá Tōrō. Lối đi này tượng trưng cho quá trình "thanh lọc" tâm hồn.
Sự mộc mạc được ưu tiên
Bạn sẽ không thấy những bông hoa rực rỡ trong vườn Roji. Vì hoa mang tính chất tạm thời, dễ phân tán sự chú ý của thực khách. Thay vào đó sẽ là rêu, đá, và cây xanh – những yếu tố đại diện cho sự bền bỉ, là dòng chảy của thời gian, và cũng phản ánh tinh thần ichi-go ichi-e trong văn hoá trà đạo.
Cỏ cây và rêu thể hiện sự tôn trọng vẻ đẹp mộc mạc, không hoàn mỹ cũng như sự trôi qua của thời gian.
Mỗi chi tiết trong vườn Roji đều mang một ý nghĩa đặc biệt:
-
Tường rào, cổng chia vườn ngoài và trong, tạo khoảng đợi (machiai) và chuyển cảnh
-
Tsukubai – Trước khi bước vào phòng trà, khách sẽ rửa tay và súc miệng tại đây. Chậu nước đá được thiết kế thấp, buộc người dùng phải cúi xuống, thể hiện sự khiêm nhường trước khi vào phòng trà.
Chậu nước đá Tsukubai thường được dùng để rửa tay và súc miệng trước khi vào phòng trà
-
Tōrō – đèn lồng đá không chỉ chiếu sáng mà còn là biểu tượng của sự tĩnh lặng và dẫn lối. Ánh sáng mờ ảo của Tōrō tạo nên không gian huyền bí, giúp người đi tập trung vào từng bước chân và cảm nhận sự hiện diện của thiên nhiên.
Đèn lồng đá Tōrō giúp dẫn lối và định hướng
-
Tobi-ishi – những viên đá lát đường không theo một trật tự nào cả, chính là để giữ nhịp bước chậm rãi, mời gọi sự thong thả và chiêm nghiệm.
Đường tobi-ishi giữ nhịp bước chậm rãi, với mong muốn khách có thể chiêm ngưỡng thiên nhiên và hiện tại
[Ảnh sưu tầm]
Một lối đi đến tâm trí và tinh thần của bạn
Tác giả của một bài viết về Roji đã nói rằng, con đường này là "một lối đi đến tâm trí và tinh thần của bạn". Khi bước đi trên lối đá thô ráp của Roji, người ta không chỉ di chuyển về mặt thể chất mà còn thực hiện một hành trình nội tâm. Mỗi bước chân là một sự kết nối sâu sắc hơn với bản thân, với thiên nhiên và với tinh thần "Wabi-Sabi" – trân trọng vẻ đẹp của sự giản dị, không hoàn hảo.
INUCHA tin rằng trà đạo không chỉ là thưởng thức một tách matcha mà còn là một trải nghiệm trọn vẹn. Hương vị matcha chính là điểm đến cuối cùng của hành trình Roji, nơi bạn tìm thấy sự cân bằng, thư thái sau một con đường dài.
